Już ponad 80 lat temu, kiedy amerykański psycholog Abraham Maslow umieścił poczucie przynależności na trzecim miejscu najważniejszych potrzeb, ludzie wiedzieli, jak ważne są relacje i doświadczanie miłości i akceptacji ze strony innych. Bycie częścią grupy daje bezpieczeństwo i wsparcie społeczne, które pozwalają lepiej radzić sobie z trudnościami. Każdy przynajmniej raz w życiu doświadczy poczucia odrzucenia. To może mieć miejsce w związkach partnerskich, przyjaźni, rodzinie czy pracy. Co robić kiedy doświadczasz go częściej i intensywniej niż inni?
Syndrom odrzucenia
To, co sprawia Ci ból w dorosłym życiu, najczęściej ma swoje korzenie w dzieciństwie. Wtedy kształtują się przekonania o sobie i świecie oraz mechanizmy radzenia sobie z bolesnymi doświadczeniami i samoakceptacją. Jeśli jako dziecko doświadczyłeś odrzucenia, nadmiernej krytyki i braku akceptacji ze strony rodziny lub rówieśników, to będzie to miało ogromny wpływ na to, jak poradzisz sobie z odrzuceniem jako dorosły. Nawet po latach ból związany z przeszłymi doświadczeniami będzie wpływać na poczucie własnej wartości, a w efekcie na relacje z innymi.
Czym jest syndrom odrzucenia?
Nie każdy jest dla każdego i nie każda dobra praca jest Ci pisana. To naturalne, że próbując różnych możliwości, poznajesz nie tylko innych, ale przede wszystkim siebie. Jednak kiedy odrzucenie pojawia się jak bumerang to sygnał, że warto przyjrzeć się swoim emocjom. Syndrom odrzucenia sprawia, że czujesz się niewystarczalny i nieakceptowany. To głęboko zakorzeniony sposób reagowania na różne sytuacje społeczne. Towarzyszy mu m.in. brak zaufania, strach przed intymnością czy poczucie niewystarczalności.
Perfekcjonizm i lęk przed odrzuceniem
Perfekcjonizm to częsty towarzysz lęku przed odrzuceniem. Dążąc do doskonałości, chcesz wierzyć, że tylko będąc idealnym, zasłużysz na akceptację. Takie myślenie sprawia, że każda pomyłka jest dla Ciebie dowodem na to, że jesteś niewystarczająco dobry. To prowadzi do lęku przed oceną, a w efekcie do unikania sytuacji, w których możesz popełnić błąd. Błędne koło, które powoduje wycofywanie się z relacji społecznych.
Jak odrzucenie wpływa na nasze zdrowie psychiczne?
Powtarzające się doświadczenie odrzucenia będzie interpretowane jako nieustanny stan zagrożenia. Niesie to za sobą szereg reakcji. Utwierdzasz się w poczuciu, że nie jesteś wystarczająco dobry. Czujesz przewlekłe uczucie przygnębienia, lęk przed relacjami i sytuacjami społecznymi. W efekcie może to prowadzić do izolacji społecznej i depresji. Czasem odrzucenie może skutkować wybuchami złości i agresji.
Strategie radzenia sobie z odrzuceniem
Nie ma złotego środka, który zadziała na wszystkich, ale jest kilka strategii radzenia sobie, które warto wypróbować.
Zaakceptuj swoje emocje. Nie ma złych czy dobrych emocji. Zamiast tłumić w sobie żal i złość, przeżyj je i przyjrzyj się im.
Zmień perspektywę. Pozwalając sobie przeżyć emocje, masz możliwość spojrzenia na sytuację w nowy sposób. Czy ta praca to było coś, co chciałeś robić? Czy sytuacja, którą odebrałeś jako odrzucenie faktycznie nim była?
Pracuj nad rozwojem osobistym. Buduj swoją wartość i samoakceptację siebie na odkrywaniu swoich zalet i mocnych stron.
Rozwijaj umiejętności społeczne. Komunikacja to podstawa pozytywnych relacji. Mów o swoich potrzebach, obawach, ale też słuchaj innych i ich punktu widzenia.
Jak może pomóc psychoterapia?
Terapia pomoże Ci lepiej zrozumieć źródła Twojego lęku i przeżywanych emocji. Rozmowa z psychoterapeutą to pierwszy krok ku zmianie szkodliwych przekonań o sobie i rozwinięciu umiejętności radzenia sobie trudnymi emocjami i sytuacjami społecznymi. Na sesji otrzymasz wsparcie i bezpieczną przestrzeń, w której bez obaw i w pełnej akceptacji będziesz mógł wyrażać swoje wątpliwości i uczucia.
W gabinecie Psycholodzy na Jutrzenki oferujemy szeroki zakres terapii dostosowanych do indywidualnych potrzeb, pomagając osobom borykającym się z lękiem, stresem, trudnościami w relacjach i innymi problemami emocjonalnymi. Nasi doświadczeni psychoterapeuci, specjaliści z różnych nurtów psychoterapii, takich jak terapia poznawczo-behawioralna, psychoterapia humanistyczna, psychoterapia psychodynamiczna i terapia Gestalt, wspierają Cię w odkrywaniu mechanizmów, które wpływają na Twoje samopoczucie. W zależności od Twoich preferencji, możesz skorzystać z terapii stacjonarnie w naszym gabinecie w Warszawie-Włochach lub w formie sesji online, które oferują elastyczność i wygodę. Dzięki indywidualnemu podejściu, razem z terapeutą opracujesz strategie, które pomogą Ci odzyskać równowagę emocjonalną i poczucie kontroli nad swoim życiem.