Jak radzić sobie ze stanami lękowymi?

W poniższym artykule skupię się na tym, jak radzić sobie ze stanami lękowymi, które często znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Omówię objawy somatyczne lęku oraz przedstawię różne rodzaje zaburzeń lękowych, podkreślając ich różnorodność. Ważnym elementem będzie również rozpoznawanie stanów lękowych, co nie zawsze jest proste i oczywiste. Zwrócę także uwagę na objawy wymagające interwencji specjalisty i sposoby akceptacji własnego lęku. Na zakończenie omówię, kiedy warto zasięgnąć pomocy psychoterapeuty oraz czym jest lęk uogólniony.

Czym są stany lękowe?

Stan lękowy występować może na wiele sposobów. Między innymi w postaci napadów paniki, ale nie tylko. Osoby, które borykają się ze stanami lękowymi, bardzo cierpią. Głównie z powodu objawów somatycznych, które bardzo utrudniają im funkcjonowanie. Najczęściej jednak mamy do czynienia z lękiem uogólnionym, o którym napisze poniżej. Jest też wiele fobii, które również zaliczają się do stanów lękowych. Każdy może doświadczać stanów lękowych w inny sposób. Czasem są to dolegliwości, z których możemy nie zdawać sobie sprawy i nie łączymy ich w żaden sposób ze stanami lękowymi. Dlatego, niżej postaram się wymienić wszystkie z objawów, które występują w stanach lękowych.

Charakterystyka stanów lękowych

Stanów lękowych jest naprawdę mnóstwo. Poniżej wymienię kilka z nich. Pierwszym z nich jest agorafobia, która jest lękiem przed otwartą przestrzenią, tłumem. Objawy somatyczne, które tu występują to: kołatanie serca, potliwość, duszność, drżenie, zawroty głowy itp. Fobia społeczna z kolei może objawiać się poprzez rumienienie się, pocenie się, drżenie głosu czy trudność z wysłowieniem się. Osoba, która ma fobię społeczną unika kontaktów społecznych, bo boi się oceny czy odrzucenia. Wyróżnia się też lęk przed bliskością, który może występować zarówno w relacjach romantycznych, jak i towarzyskich. Osoby doświadczające tego lęku często obawiają się otwarcia emocjonalnego, ponieważ wiąże się to dla nich z ryzykiem odrzucenia, zranienia lub utraty niezależności.

Następny stan lękowy to epizodyczny lęk napadowy, czyli atak paniki, w którym występują takie objawy jak: duszność, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej, uczucie zagrożenia. W lęku uogólnionym natomiast jest duże napięcie emocjonalne, zamartwianie się, bezsenność, problemy z koncentracją, zmęczenie. Oczywiście jest też wiele innych zaburzeń, w których występują stany lękowe. Wymieniłam jedne z ważniejszych. Zarówno w fobii społecznej czy lęku uogólnionym główna emocja, która dominuje to lęk. Dlatego tak wiele objawów się ze sobą pokrywa.

Jak rozpoznać objawy stanów lękowych?

Do najczęstszych objawów stanów lękowych należą: drżenie, pocenie się, zawroty głowy, szybkie bicie serca i suchość w ustach. Pacjenci, którzy doświadczają stanów lękowych, boją się, że stanie się im bądź im bliskim coś złego. Trudno im jednak zidentyfikować to, czego się boją. Występuje jedynie ogólna obawa i strach. Pomimo braku potencjalnego zagrożenia.

Zmiany somatyczne związane ze stresem

Długotrwały i przewlekły stres może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Objawy takie jak brak energii do działania, nadmierne pocenie się, silne bóle głowy czy problemy ze skupieniem mogą towarzyszyć nam na co dzień. Często lęk jest jednym z efektów dużego stresu, co początkowo może być trudne do zauważenia, ponieważ stres może wywoływać różne dolegliwości. Do najczęstszych objawów somatycznych związanych ze stresem należą ból brzucha, zmiany apetytu oraz pocenie się.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule: Stres – jak sobie z nim radzić?

W jaki sposób radzić sobie ze stanami lękowymi?

Każde z zaburzeń lękowych leczy się trochę inaczej. W każdym z nich jednak głównym składnikiem leczenia jest psychoterapia, na której pacjent może zmierzyć się ze swoim lękiem i go zracjonalizować. W zmniejszeniu napięcia może też pomóc mindfullness i różne techniki relaksacyjne, które zredukują napięcie. Ważna jest też umiejętność oddychania, ponieważ w zaburzeniach lękowych nasz oddech bywa krótki i spłycony. Dlatego praktykowanie powolnego i regularnego oddechu może bardzo pomóc. W przypadku bardzo mocnych stanów lękowych, warto udać się do psychiatry w celu przepisania leków.

Objawy wymagające interwencji specjalisty

Objawy, które wymagają szybkiej interwencji specjalisty, to przede wszystkim myśli samobójcze, brak reakcji na leczenie lub choroby współistniejące takie jak: nasilona depresja, zaburzenia osobowości i uzależnienia. Interwencja jest też niezbędna w przypadku złej reakcji na leki i zaostrzenia objawów.

Proces akceptacji swojego lęku

Pierwszą rzeczą jaką powinno się zrobić, aby zaakceptować swój lęk i się z nim oswoić, to przeniesienie uwagi na swoje ciało i skupienie się na tym jak nasze ciało reaguje w momencie dużego stresu. To co do siebie mówimy też ma duże znaczenie. Zazwyczaj nasze myśli są bardzo negatywne i trudno je od razu zmienić i skontrolować. Większa uważność na to, w jaki sposób do siebie się zwracamy, pomoże nam zmienić negatywne przekonania na swój temat. Warto też zwrócić uwagę na to, na czym skupiamy naszą uwagę. Skutecznym sposobem może być zatrzymanie się w chwili obecnej i zadawanie sobie pytań typu: „Na czym teraz się koncentruję?”, „Co teraz czuję?”. Odwracanie uwagi od lęku odgrywa kluczową rolę w jego zarządzaniu.

Rola psychoterapeuty w leczeniu lęków

Jak już wspomniałam, psychoterapia w leczeniu zaburzeń lękowych odgrywa ogromną rolę. Może ona pomóc złagodzić uciążliwe objawy. Pacjent może o wiele bardziej zrozumieć swoje emocje i będzie mógł lepiej radzić sobie w sytuacji lęku bądź strachu. Istnieje wiele nurtów psychoterapii, które mogą pomóc w pracy nad stanami lękowymi. Są to na przykład: terapia gestalt, psychoterapia poznawczo-behawioralna, terapia psychodynamiczna czy dialektyczno-behawioralna. Każdy z tych nurtów się od siebie różni, więc warto z każdym z nich się zaznajomić i dobrać dla siebie najbardziej odpowiedni.

Jakie są korzyści z łączenia terapii i farmakoterapii?

W leczeniu wielu zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe, często stosuje się połączenie terapii psychologicznej z farmakoterapią. To zintegrowane podejście przynosi wiele korzyści, które mogą znacząco poprawić efektywność leczenia oraz ogólny stan zdrowia pacjenta. Oto niektóre z kluczowych zalet połączenia tych dwóch metod:

1. Znacznie mniej objawów stanów lękowych.
2. Duża szansa uniknięcia nawrotu zaburzenia.
3. Pacjent będzie mógł być pod opieką dwóch specjalistów (co sprawi, że leczenie będzie mogło być o wiele szersze).
4. Dostęp do większej liczby informacji klinicznych.

Integracja terapii i farmakoterapii w procesie leczenia zaburzeń psychicznych otwiera przed pacjentami nowe możliwości na szybszą i bardziej kompleksową poprawę. Oferując wsparcie zarówno medyczne, jak i psychologiczne, pacjenci mogą liczyć na bardziej holistyczne podejście do ich problemów, co jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zwiększenia jakości ich życia.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że powyższe informacje pomogą wam bardziej zrozumieć na czym polegają stany lękowe, a także co zrobić, kiedy mocno utrudniają wam one funkcjonowanie. Wierzę, że stosując powyższe metody, będzie wam o wiele łatwiej. Jak widzicie, każde z zaburzeń lękowych jest trochę inne i dużo objawów się na siebie nakłada, dlatego tak ciężko jest zdiagnozować zaburzenia lękowe. Zwłaszcza, że występować też mogą zaburzenia współistniejące. Jeśli będzie wam zbyt trudno poradzić sobie samemu ze stanami lękowymi i będą one dla was zbyt uciążliwe, to warto się udać po pomoc do specjalisty. W gabinecie Psycholodzy na Jutrzenki w Warszawie-Włochy oferujemy pomoc doświadczonych psychoterapeutów, którzy pracują w różnych nurtach i pomogą wam przejść od początku przez cały proces. Zapraszamy również na terapię grupową.