Mam problem z alkoholem – pierwsze kroki do terapii uzależnienia od alkoholu

Bywają takie sytuacje, kiedy osoba zgłasza się do terapii uzależnienia od alkoholu z subiektywnym poczuciem: „mam problem z alkoholem”. Można pogratulować w tym momencie mądrości tej osobie, ponieważ często jest to wystarczająco lub odpowiednio wczesny moment, by się problemem związanym z piciem alkoholu zająć. 

Jak rozpoznać, że masz problem alkoholowy?

Uznanie problemu nadużywania alkoholu to pierwszy krok w kierunku zmiany. Wiele osób żyje w zaprzeczeniu, starając się znaleźć wymówki dla swojego zachowania, co może prowadzić do pogłębiania się problemu. Osoby, które potrafią dostrzec, że ich relacja z alkoholem jest niezdrowa, otwierają sobie drzwi do możliwości poprawy jakości swojego życia. Zwrócenie uwagi na pierwsze objawy uzależnienia są tu kluczowe.

Czasem trudno zauważyć kiedy picie alkoholu przekształca się w coś poważniejszego. Jeśli zauważasz, że ilości wypijanego alkoholu rosną, a osoba pijąca w tobie zaczyna dominować, to może być ostrzegawczy sygnał. Kiedy tolerancja na alkohol się zwiększa, a nawet niewielka ilość alkoholu nie daje ci już upojenia, warto się nad tym zastanowić. Często sięganie po alkohol w sytuacjach stresowych czy dla poprawy humoru może wskazywać na poważny problem. 

Co to znaczy wystarczająco wczesny lub odpowiednio wczesny moment na rozpoczęcie terapii? Znaczy to na przykład, że uzależnienie od alkoholu nie rozwinęło się jeszcze bardzo mocno, w związku z tym osoba podejmująca terapię wkładając relatywnie mniej energii i czasu może siebie skutecznie zatrzymać w piciu alkoholu.  Uzależnienie od alkoholu jest bowiem rozciągniętym w czasie procesem. Procesem, który z czasem nasila się i rozwija generując coraz poważniejsze konsekwencje zdrowotne, relacyjne czy finansowe.

W związku z tym skuteczne zatrzymywanie siebie w piciu oznacza, precyzyjnie mówiąc, zatrzymywanie rozwoju uzależnienia od alkoholu.

Objawy uzależnienia – jakie symptomy powinny cię zaniepokoić?

Ten moment, kiedy osoba przychodzi do terapii uzależnienia od alkoholu z poczuciem, że „ma problem z piciem alkoholu”, to jest również moment wynikający często z wielu prób tej osoby samodzielnego, ale bezskutecznego zatrzymywania siebie w piciu alkoholu. Często słyszę wtedy: „wie Pani ja potrafię nie pić miesiąc na przykład albo dwa. Nie mam z tym problemów. Po tym miesiącu lub dwóch z jakiegoś powodu wracam do picia”. Pytam wtedy: „a ile razy w ostatnich latach próbowała Pani/próbował Pan nie pić miesiąc lub dwa?” Osoba ta często odpowiada: „wiele razy”. Takie doświadczenia frustrują, naruszają poczucie własnej wartości, wzmagają złość na samą/samego siebie, zawstydzają. W terapii uzależnienia od alkoholu „opiekujemy się” tymi uczuciami. „Opiekujemy się” tymi przeżyciami.

Kiedy jest najlepszy moment, aby zasięgnąć porady specjalisty?

Chcę też wyraźnie podkreślić, że moment, w którym osoba przychodzi z poczuciem „mam problem z piciem alkoholu” to jest najlepszy moment, by właśnie do terapii uzależnienia od alkoholu się zgłosić, żeby nie być po raz kolejny samemu w próbie odstawiania alkoholu. Jest to najlepszy moment, by wprowadzić tę ważną zmianę jaką jest odstawienie alkoholu w życie, wytrwać w niej, by przywrócić sobie poczucie realnego wpływu na swoje życie i poczucie skuteczności. Wzmacnia to bardzo poczucie własnej wartości, uspokaja i dodaje nadziei, że „jeszcze będzie przepięknie, jeszcze będzie normalnie”^[1]

Jak wygląda terapia uzależnienia od alkoholu?

Sama ciągle jestem zaskoczona faktem, jakim złożonym procesem jest uzależnianie się  i jak głęboko przenika wewnętrzną strukturę danej osoby. W związku z tym terapia uzależnienia od alkoholu, która sama w sobie jest procesem leczniczym, daje szansę na:

• • potwierdzenie subiektywnych odczuć jakie osoba zgłaszająca się do terapii uzależnienia od alkoholu ma;

• • sprawdzeniu czy na pewno rozmawiamy o uzależnieniu od alkoholu;

• • sprawdzeniu czego w związku z tym osoba zgłaszająca się do terapii uzależnienia
    od alkoholu potrzebuje;

• • czego oczekuje od terapii i ode mnie jako terapeutki;

• • tworzenie potrzebnych do zmiany warunków;

• • budowanie i wzmacnianie u osoby korzystającej z terapii uzależnienia od alkoholu motywacji do wprowadzania zmian w życie, a pierwszą i najważniejszą jest zaprzestanie picia alkoholu;

• • sprawdzanie samopoczucia po odstawieniu alkoholu i stanu zdrowia;

• • wspólne opracowywanie konkretnych tematów, które pomagają zrozumieć czym jest uzależnienie od alkoholu i czym jest zdrowienie z uzależnienia od alkoholu;

• • wspólne szukanie odpowiedzi na ważne pytania typu: „dlaczego piję?”, „dlaczego się uzależniłam/uzależniłem’? Czy „dlaczego sama/sam nie mogę sobie z tym poradzić?”;

• • wsparcie w przeżyciu straty wynikającej z odstawienia alkoholu;

• • wyjście ze specyficznej  izolacji i samotności w jakiej osoba zgłaszająca się do terapii przed terapią jest;

• • wspieranie siebie, akceptowanie siebie pomimo problemu, rozumienie siebie;

• • korzystanie z oparcia i obecności osoby dokładnie rozumiejącej problem, która jest niezależna czyli inaczej zaangażowana w relację niż bliskie osoby;

Realizacja tego wszystkiego, o czym piszę powyżej, trwa od 6 miesięcy do minimum roku. Czasami dłużej, ponieważ życie jest żywe, jak je określam, a sam proces terapeutyczny nie jest z życia wyizolowany.

Jakie postawy pomagają w procesie terapeutycznym?

 Warto jednak pamiętać, że są postawy w terapii, które pomagają i przyspieszają ten proces terapeutyczny, a więc skracają go:

• • ustawienie priorytetów tak, żeby terapia i praca nad sobą były najważniejsze, ponieważ od tego zależy życie, zdrowie i reszta spraw w życiu czyli koncentrowanie się na terapii;

• • regularne odbywanie sesji, co umożliwia, żeby proces terapeutyczny mógł zaistnieć,
    by był trwały, stabilny i dawał szansę na opracowanie głęboko osobistych spraw;

• • zaangażowanie w proces czyli zastanawianie się nad tym o czym mówimy, pisanie notatek, przygotowywanie się do sesji, opracowywanie materiałów i „odrabianie zadań”;

• • szczerość, otwartość, pokonywanie oporów;

• • przestrzeganie norm i zasad terapii;

• • przestrzeganie zaleceń i wkładanie wysiłku, by wdrażać zalecenia terapeutyczne w życie;

• • branie na siebie swoich odpowiedzialności czyli wymaganie od siebie, a nie od innych;

• • bycie uczciwą/uczciwym oraz rzetelną/rzetelnym wobec siebie i swoich problemów;

• • odpowiedzialność za własne postępowanie;

• • bardzo ważne: rozsądne wymagania od samej/samego siebie;

• • umiejętność słuchania terapeutki/terapeuty;

• • budowanie zaufania i wiary w to, że terapeutka/terapeuta stoi po tej samej stronie.

Ktoś po przeczytaniu powyższej listy może powiedzieć: „o jak dużo tego!”.

Wyjaśnię, że im więcej tych postaw, tym bardziej potwierdzona gotowość do zmiany, konsekwencja i silniejsza determinacja w działaniu.

Kiedy masz problem z alkoholem – współpraca z terapeutą

Podsumowując powyższe rozważania, powiem tylko, że słowa są zbyt małe i zbyt ograniczone, by opisać wszystko to co dzieje się w terapii uzależnienia od alkoholu, ponieważ terapia „dzieje się”podczas sesji, ale „dzieje się” też pomiędzy. Terapia „dzieje się” między uczestnikiem terapii, a terapeutką czy terapeutą. „Dzieje się” najbardziej w osobie uczestniczącej w terapii przemeblowując jej wewnętrzny świat. „Dzieje się” w słowach, ale też poza słowami. Czasami jest konkretna, a czasem subtelna i delikatna, że aż trudno wyczuwalna 🙂

Jestem niezwykle zaszczycona tym, że mogę te niezwykłe procesy inicjować, prowadzić. Każdego dnia jestem wdzięczna wszystkim osobom, których procesy obecnie prowadzę i prowadziłam w przeszłości za zaufanie, którym mnie obdarzyli.

Nie ma dla mnie piękniejszego widoku jak „rozkwitający” na moich oczach człowiek.

Czego można oczekiwać podczas psychoterapii?

Podczas terapii ważne jest, aby stworzyć bezpieczne i wspierające środowisko, w którym osoba uczestnicząca w terapii może szczerze opowiedzieć o swoich doświadczeniach i uczuciach. Często odkrywa się, że uzależnienie od alkoholu jest tylko symptomem głębszych problemów. Przyczyną uzależnienia od alkoholu może być na przykład lęk, depresja czy stres. Zrozumienie tego kontekstu może pomóc w wypracowaniu zdrowszych strategii radzenia sobie. 

W miarę postępów w terapii, osoby te mogą zacząć dostrzegać korzyści płynące z trzeźwego życia – lepsze relacje, większa stabilność emocjonalna, a także poprawa zdrowia fizycznego. Kluczowe jest, aby nie tylko skupić się na abstynencji, ale także na budowaniu umiejętności, które pozwolą na lepsze zarządzanie codziennymi wyzwaniami bez uciekania się do alkoholu.

Każda historia jest inna, w związku z tym każdy proces leczenia jest inny. Jest indywidualny i niepowtarzalny. To co zwykle jest wspólne w procesach to to, że każdy proces leczenia uzależnienia wymaga czasu i cierpliwości. Bardzo ważne w każdym procesie dla mnie jest to, aby każda osoba uczestnicząca w prowadzonym przeze mnie procesie zawsze czuła się widziana i słyszana. Pozwala to tej osobie na głębsze zrozumienie siebie i swoich potrzeb. 

Jeżeli powyższy tekst zmobilizował Cię do tego, by  „spróbować” terapii uzależnienia od alkoholu dzięki, której można doświadczyć tego jak to jest „rozkwitać” zapraszam do zapisu na konsultację!

Joanna Santura Certyfikowana Specjalistka Psychoterapii Uzależnień (nr certyfikatu 1889)

^[1] Cytat pochodzi z tekstu piosenki zespołu TILT o tym samym tytule czyli „Jeszcze będzie przepięknie”.