Psychoterapia to forma oddziaływania i leczenia problemów emocjonalnych i zaburzeń psychicznych. Poprzez spotkania z psychoterapeutą jesteśmy w stanie zmienić nasze zachowanie, zrozumieć myśli i emocje. Jest to forma terapii, która wykorzystuje rozmowy, interakcje i różnorodne techniki, aby znaleźć sposoby na zmianę lub poprawę swojego funkcjonowania bądź rozwój. Warto rozpocząć spotkania ze specjalistą, kiedy nie czujemy nadziei na poprawę, trudne emocje przeważają w naszym życiu przed dłuższy okres czasu, nie potrafimy sami sobie pomóc. Warto też pójść na terapię, kiedy przechodzimy przez coś dla nas trudnego – nowe studia, nieakceptująca mnie grupa, próba odnalezienia się w nowym mieście, czy pracy, poczucie osamotnienia nawet w relacjach, rozstanie. Jak często się spotykacie z psychoterapeutą? Z reguły co tydzień, ale to sprawa indywidualna, takie spotkania mogą być częściej, w zależności od nurtu w jakim pracuje specjalista. Na pierwszych konsultacjach, kiedy się poznajecie – psycholog powie Ci o zaleceniach i możliwościach. Możesz też wnieść swoje obawy, wyobrażenia, potrzebny, dopytać o wszystko, co Cię nurtuje.
W zależności od objawów i Twojego problemu, psycholog może Cię skierować do psychoterapeuty lub do psychiatry. Czasem bywa potrzebne podjęcie leczenia w obu formach. Psychiatra to lekarz, który zajmuje się terapią farmakologiczną. W przypadku np. jeśli rozwinęła się u Ciebie depresja z zaburzeniami lękowymi, masz trudności ze snem i koncentracją oraz opanowują Cię negatywne myśli o samej sobie, świecie i innych, myśli rezygnacyjne z życia – leki są koniecznością, żebyś mógł/mogła podnieść się z tego stanu i korzystać głębiej z psychoterapii – zrozumieć skąd wzięła się Twoja depresja i jak ją powstrzymywać. To ważne, żeby być wytrwałym i konsekwentnym w leczeniu, nawet jeśli trudny dla Ciebie stan się utrzymuje. Pamiętaj jedyną drogą do zdrowia jest konsekwentne bycie w leczeniu, nawet jeśli bywa to bardzo trudne dla Ciebie. Na psychoterapii możesz porozmawiać o wszystkich uczuciach, które Ci towarzyszą i razem przyjrzycie się im, znajdziecie sposób jak z nimi sobie radzić. Towarzystwo psychologa, psychoterapeuty, który jest wyszkolony w takiej pomocy i będzie wiedział/a jak z Tobą rozmawiać może być całkiem nowym doświadczeniem dla Ciebie – daj sobie szansę.
Nurty psychoterapeutyczne
Istnieje wiele różnych podejść terapeutycznych, niektóre z nich to psychoterapia poznawczo – behawioralna, psychodynamiczna, systemowa, schematów, humanistyczna do takich zaliczamy psychoterapię integracyjną i gestalt, czy TSR – terapia skoncentrowana na rozwiązaniu problemów. Każdy nurt ma swoją specyfikę, słownictwo, genezę i twórcę, wszystkie są skuteczne, często mocno się przenikają, a terapeuci, którzy pracują w różnorodnym zespole wymieniają się wiedzą, czy spojrzeniem na pacjenta. Poczytaj o różnych nurtach, przemyśl, który jest Ci bliski i idź na spotkanie ze specjalistą. Psychoterepuci zgadzają się, że najważniiejszym czynnikiem leczacym jest relacja terepautyczna – a ta w dużej mierze jest zależna od danej osoby i Waszego relacyjnego połączenia, niż nurtu w jakim pracuje.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to forma psychoterapii, która skupia się na identyfikacji przekonań, myśli i zachowań, które przyczyniają się do problemów psychicznych i emocjonalnych. Razem z terapeutą pracujecie nad ich zmianą. Mogą to być przekonania o sobie samym, które nosisz ze sobą od dzieciństwa. Z automatu powtarzasz “mi się zawsze nie udaje “ – bo tak często słyszałaś od mamy. Innym przykładem jest przenoszenie narracji rodzica do samego siebie i zinternalizowanie jako swojej własnej. Przykładowo mama nigdy nie mówiła o sobie dobrze, ale często krytykowała swoje ciało. Nieświadomie możesz to powtarzać, na psychoterapii możesz to sobie uświadomić, przepracować, rozpoznać, czy to wciąż Twoje, co Ci to daje i to zmienić lub pozostawić jak jest. Terapeuci CBT pomagają klientom oceniać i wypróbować przekonania, szukając na to dowodów, zarówno za jak i przeciw. CBT skupia się na poszukiwaniu konkretnych strategii i umiejętności, które pomogą klientom radzić sobie z ich problemami w codziennym życiu. CBT jest skuteczną formą terapii stosowaną w leczeniu wielu różnych problemów psychicznych, takich jak depresja, lęki, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zaburzenia odżywiania, PTSD, zaburzenia snu, uzależnienia i wiele innych. Dzienniki myśli: Klienci prowadzą dzienniki, aby zapisywać myśli, emocje i zachowania, które występują w określonych sytuacjach. Pomaga to zidentyfikować negatywne lub destrukcyjne wzorce myślenia.
Podczas terapii możesz być zachęcony by zapisywać swoje myśli i emocje. Pomaga to rozwijać samoobserwację i przyglądać się przekonaniom, które Ci nie służą. Pomoc terapeuty w analizie negatywnych przekonań, przez analizę ich dokładności, generalizacji, dowodów nazywamy kognitywnym restrukturyzowanie. Możecie też wspólnie zastanowić się co Ci dają negatywne przekonania.Terapeuci pomagają klientom zrozumieć funkcję lub cel ich zachowań, a następnie pomagają im w identyfikacji alternatywnych i zdrowszych sposobów radzenia sobie z potrzebami i sytuacjami. W trakcie regularnych spotkaniach nabierasz też nowych umiejętności. Mogą to być techniki relaksacyjne, umiejętność rozwiązywania problemów, komunikacja siebie i rozumienie innych w relacjach. W gabinecie z pomocą terapeuty uczysz się nowych technik, a potem trenujesz je samodzielnie.
Terapia psychodynamiczna
Terapia psychodynamiczna zakłada, że wiele myśli, uczuć i motywacji pozostaje ukrytych w nieświadomości. Praca terapeutyczna ma na celu odkrycie tych ukrytych procesów i ich wpływu na nasze życie. Ważnym elementem jest relacja między terapeutą a klientem. Terapeuta jest uważany za postać, która może służyć jako model bezpiecznej i wspierającej relacji, pozwalając klientowi na badanie swoich relacyjnych wzorców. W terapia psychodynamiczna zrozumienie swojej przeszłości, doświadczeń z dzieciństwa i wcześniejszych relacji buduje naszą psychikę i wpływa na obecną sytuację. Przyjrzenie się wewnętrznym konfliktom i napięciom, które mogą prowadzić do problemów emocjonalnych i psychicznych jest uwalniające. Bywa, że psychoterapeuta poddaje do Twojej analizy swoją interpretację, którą możesz rozważyć jako właściwą lub nie. Może to być pomocne w odkrywaniu znaczenia snów, marzeń, fantazji i wolnych skojarzeń. Klient i terapeuta eksplorują mechanizmy obronne, które klient stosuje, aby radzić sobie z trudnymi uczuciami i sytuacjami. Celem jest zidentyfikowanie zdrowszych sposobów radzenia sobie.
Podejście humanistyczne, integracyjne
Podejście humanistyczne, integracyjne – skupia i korzysta z powyższych nurtów, dostosowująć je do pacjenta i jego aktualnych potrzeb oraz kierując się pogłębianiem samopoznania. Terapeuci humanistyczni praktykują akceptację bezwarunkową, co oznacza, że jesteś akceptowany i szanowany bez względu na to, co mówisz lub czujesz. Ważnym elementem jest autentyczność – czyli wyrażanie też siebie przez terapeutę – jeśli to służy pacjentowi. Dlatego terapeuta humanistyczny może mówić Ci co czuje, pokazywać siebie bardziej niż terapeuci z innych nurtów. Będziesz zachęcana/y do zgłębiania siebie – swoich uczuć, myśli, wartości i celów życiowych. Jesteś ekspertem od samego siebie – a terapeuta Ci towarzyszy, czasem przewodniczy – jej rolą jest pomóc Ci odkryć własne odpowiedzi dotyczących Twojego życia lub samorozwoju. To Ty prowadzisz swój proces terapeutyczny, odkrywając swój pełny potencjał, jak samodzielnie rozwiązywać problemy i być autonomiczną jednostką, a terapeuta Ci w tym pomaga.
Ściśle związana z nurtem humanistycznym w psychoterapii jest terapia Gestalt. Oba podejścia koncentrują się na indywidualnym doświadczeniu człowieka, podkreślając jego autonomię, wolność wyboru oraz zdolność do samorozwoju. W nurcie humanistycznym kluczową rolę odgrywa pozytywne spojrzenie na jednostkę, jej potencjał oraz dążenie do samorealizacji, co jest również centralnym założeniem terapii Gestalt.
Każdy terapeuta, kiedy tworzy warunki dla współpracy, cechuje się empatią i zależy jej/jemu być czuł/a się bezpiecznie w gabinecie, abyś mógł/a się otwierać i dzielić się swoimi myślami, uczuciami i doświadczeniami.